قصد سفر دارید؟ می خواهید از باز بودن جاده ها و نبود ترافیک مطمئن شوید؟ قبل از اینکه چرخ های خودرو به حرکت درآید، یک اقدام هوشمندانه می تواند شما را از ساعت ها ماندن در ترافیک، مواجهه با راه های مسدود و خطرات جوی نجات دهد. سامانه ۱۴۱، بازوی هوشمند سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای کشور، دقیقا برای همین منظور طراحی شده است. این سامانه جامع به شما امکان می دهد تا با مشاهده دوربین زنده راه های کشور، بررسی نقشه ترافیک آنلاین و دریافت آخرین اطلاعات، سفری ایمن و آسوده را برنامه ریزی کنید. در این راهنمای کامل، تمام زیر و بم استفاده از سایت و اپلیکیشن ۱۴۱ را برای شما شرح خواهیم داد تا از این پس، با چشمانی باز دل به جاده بزنید.

سامانه ۱۴۱ چیست و چه خدماتی ارائه می دهد؟

شاید نام ۱۴۱ را شنیده باشید یا شماره آن را در کنار جاده ها دیده باشید. اما سامانه ۱۴۱ برای چیست؟ این سامانه یک مرکز مدیریت اطلاعات راه ها و حمل ونقل جاده ای است که به صورت ۲۴ ساعته، اطلاعات حیاتی جاده های برون شهری کشور را جمع آوری و در اختیار عموم قرار می دهد. این اطلاعات فقط به ترافیک محدود نمی شود؛ بلکه یک مجموعه کامل از خدمات را پوشش می دهد که هر مسافری به آن نیاز دارد.

مهم ترین خدمات سامانه راهداری ۱۴۱ عبارتند از:

• نمایش تصاویر دوربین های نظارتی زنده: مشاهده لحظه ای ترافیک و شرایط جوی از طریق بیش از ۲۰۰۰ دوربین  جاده ای فعال در سراسر کشور.
• نقشه گرافیکی ترافیک جاده ها: نمایش آنلاین حجم ترافیک در محورهای مواصلاتی با استفاده از رنگ بندی (سبز: روان، زرد: نیمه سنگین، قرمز: سنگین).
• اطلاع رسانی از آخرین وضعیت راه ها: شامل اطلاعات مربوط به انسدادهای برنامه ریزی شده یا غیرمترقبه، عملیات کارگاهی و عمرانی، و محدودیت های ترافیکی.
• پیش بینی وضعیت جوی جاده ها: اطلاع از شرایط آب و هوایی مسیر سفر تا سه روز آینده برای برنامه ریزی بهتر.
• مسیریابی هوشمند: ارائه بهترین و کوتاه ترین مسیر بین مبدا و مقصد با در نظر گرفتن ترافیک لحظه ای و انسدادها.
• اطلاع رسانی از اماکن خدماتی-رفاهی: نمایش موقعیت پمپ بنزین ها، مساجد، رستوران ها و مجتمع های خدماتی در طول مسیر.

این خدمات از طریق سه بستر اصلی در دسترس هستند: وب سایت رسمی (www.141.ir)، اپلیکیشن موبایل ۱۴۱ و تلفن گویا. در ادامه نحوه استفاده از هرکدام را به تفصیل بررسی خواهیم کرد.

راهنمای کامل استفاده از سایت ۱۴۱ (۱۴۱.ir) برای مشاهده وضعیت راه ها

وب سایت ۱۴۱.ir کامل ترین و در دسترس ترین ابزار برای بررسی وضعیت راه های کشور است. کاربران بدون نیاز به نصب هیچ نرم افزاری می توانند از تمام امکانات این سامانه بهره مند شوند. در ادامه، به صورت گام به گام نحوه استفاده از بخش های کلیدی آن را توضیح می دهیم.

چگونه دوربین های زنده جاده ای را آنلاین ببینیم؟

یکی از محبوب ترین قابلیت های سامانه ۱۴۱، امکان مشاهده تصاویر زنده دوربین های راهداری است. این ویژگی به شما کمک می کند تا به صورت بصری از وضعیت ترافیک و شرایط آب و هوایی یک نقطه خاص مطلع شوید.

1. ورود به سایت: ابتدا به آدرس www.141.ir مراجعه کنید.
2. انتخاب گزینه دوربین ها: در منوی اصلی سایت، گزینه ای تحت عنوان «دوربین های نظارتی» یا آیکون دوربین وجود دارد. روی آن کلیک کنید.
3. انتخاب استان و محور: پس از ورود به بخش دوربین ها، نقشه ای از ایران به شما نمایش داده می شود. شما می توانید با انتخاب استان مورد نظر و سپس محور یا جاده ای که قصد تردد در آن را دارید، لیست دوربین های ۱۴۱ فعال در آن مسیر را مشاهده کنید.
4. مشاهده تصویر: با کلیک بر روی نام هر دوربین، آخرین تصویر ثبت شده توسط آن به همراه زمان دقیق عکس برداری نمایش داده می شود. این تصاویر به طور معمول هر چند دقیقه یک بار به روزرسانی می شوند و دیدی واقعی از شرایط جاده به شما می دهند.

این قابلیت برای بررسی وضعیت گردنه های برف گیر در زمستان یا حجم ترافیک در ورودی شهرهای بزرگ در ایام تعطیل بسیار کاربردی است.

نقشه ترافیک آنلاین و مسیریابی هوشمند

نقشه ترافیک آنلاین ابزاری حیاتی برای فرار از گره های ترافیکی است. سایت ۱۴۱ با استفاده از داده های ترددشمارها، وضعیت ترافیک را با رنگ های استاندارد روی نقشه کشور نشان می دهد.

• رنگ سبز: تردد روان و عادی
• رنگ زرد: تردد نیمه سنگین و کند
• رنگ نارنجی: تردد سنگین
• رنگ قرمز: ترافیک بسیار سنگین یا انسداد

برای مسیریابی، کافیست در بخش مربوطه، مبدا و مقصد خود را وارد کنید. سامانه با تحلیل ترافیک آنلاین جاده ها، بهترین مسیر را به شما پیشنهاد می دهد و زمان تخمینی سفر را محاسبه می کند. این ویژگی به شما کمک می کند تا قبل از شروع سفر، مسیر خود را بهینه کنید و در صورت وجود ترافیک سنگین در یک محور، از مسیرهای جایگزین استفاده نمایید.

استعلام آخرین وضعیت جاده ها (انسداد، کارگاه، شرایط جوی)

ممکن است یک جاده به دلیل عملیات عمرانی، ریزش کوه یا شرایط بد جوی مسدود باشد. سامانه ۱۴۱ راهداری این اطلاعات را به صورت لحظه ای در اختیار شما قرار می دهد. در بخش «آخرین وضعیت راه ها» یا «انسدادها و کارگاه ها» می توانید لیست کامل محورهای مسدود یا دارای محدودیت را به همراه دلیل و زمان بازگشایی احتمالی مشاهده کنید.

همچنین، بخش «شرایط جوی راه ها» به شما کمک می کند تا از بارش برف یا باران، یخبندان، مه گرفتگی و سایر پدیده های جوی در مسیر سفر خود آگاه شوید و تجهیزات لازم مانند زنجیر چرخ را به همراه داشته باشید. این اطلاعات برای وضعیت راه های کشور در سه روز آینده نیز ارائه می شود که برای برنامه ریزی سفرهای طولانی تر بسیار مفید است.

اپلیکیشن ۱۴۱: همراه هوشمند شما در سفر

برای کسانی که دسترسی دائمی به کامپیوتر ندارند، اپلیکیشن ۱۴۱ بهترین گزینه است. این برنامه تمام امکانات وب‌سایت را در قالب یک نرم‌افزار کاربردی بر روی گوشی هوشمند شما ارائه می‌دهد. استفاده از برنامه دوربین‌های جاده‌ای روی موبایل به شما امکان می‌دهد تا در طول مسیر نیز از آخرین تغییرات وضعیت راه‌ها مطلع شوید.

دانلود و نصب اپلیکیشن ۱۴۱ (اندروید و iOS)

برای دانلود اپلیکیشن ۱۴۱ می‌توانید به مارکت‌های معتبر اندرویدی مانند کافه بازار و مایکت مراجعه کرده یا نسخه مستقیم آن را از خود سایت ۱۴۱.ir دریافت کنید. کاربران iOS نیز می‌توانند از نسخه‌های تحت وب یا وب اپلیکیشن (PWA) استفاده کنند.

قابلیت‌های کلیدی اپلیکیشن که باید بشناسید

• اعلام هشدارها: اپلیکیشن می‌تواند در صورت نزدیک شدن به محدوده ترافیکی سنگین، کارگاه جاده‌ای یا دوربین کنترل سرعت، به شما هشدار صوتی بدهد.
• رابط کاربری ساده: کار با اپلیکیشن بسیار ساده است و تمام امکانات اصلی مانند دوربین راهداری، نقشه ترافیک و مسیریابی به راحتی در دسترس هستند.
• مصرف بهینه اینترنت: این برنامه برای شرایطی که اینترنت ضعیف است نیز بهینه شده و اطلاعات را با کمترین حجم ممکن دریافت می‌کند.
• ارتباط با مرکز مدیریت راه‌ها: از طریق اپلیکیشن می‌توانید مشکلات جاده‌ای مانند تصادف، ریزش سنگ یا خرابی جاده را مستقیماً به مرکز راهداری ۱۴۱ گزارش دهید.

برای یک شرکت فعال در حوزه نرم افزارهای نظارتی مانند شرکت شهاب، تحلیل معماری این اپلیکیشن بسیار آموزنده است. اینکه چگونه داده های حجیم از منابع مختلف (دوربین، ترددشمار، پلیس راه، هواشناسی) تجمیع، پردازش و به شکلی کاربرپسند ارائه می شوند، درسی بزرگ در زمینه طراحی داشبوردهای مدیریتی و سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) است.

جدول مقایسه کانال های ارتباطی سامانه ۱۴۱

ویژگی / کانال	تماس تلفنی گویا (۱۴۱)	پیامک (۱۰۰۰۱۴۱)	وب سایت (www.141.ir)	اپلیکیشن موبایل
نوع اطلاعات	صوتی (ترافیک، جوی، مسیریابی)	متنی (مسیریابی، وضعیت کلی)	تصویری، متنی، گرافیکی	تصویری، متنی، گرافیکی، تعاملی
مشاهده دوربین ها	خیر	خیر	بله (تصاویر ثابت)	بله (تصاویر ثابت روی نقشه)
نقشه ترافیک	خیر	خیر	بله (گرافیکی)	بله (گرافیکی و تعاملی)
نیاز به اینترنت	خیر	خیر	بله	بله
تعامل با کاربر	محدود (منوهای صوتی)	یک طرفه	بالا (انتخاب مسیر، مشاهده امکانات)	بسیار بالا (شخصی سازی، هشدار)
مخاطب اصلی	همه اقشار، به ویژه در نقاط کور	کاربران گوشی های ساده، نیاز سریع	کاربران کامپیوتر، برنامه ریزی سفر	کاربران گوشی های هوشمند، نیاز جامع

نگاهی فنی به زیرساخت دوربین های نظارتی جاده ای

صحبت در مورد وضعیت راههای کشور دوربین ۱۴۱ بدون بررسی خودِ دوربین ها، مانند صحبت از یک ارکستر بدون شناختن سازهای آن است. دوربین هایی که در جاده ها استفاده می شوند، تجهیزات عادی و روزمره ای نیستند. آن ها باید در سخت ترین شرایط محیطی، عملکردی پایدار و قابل اتکا داشته باشند. بیایید به عنوان یک مهندس سیستم های نظارتی، این تجهیزات را زیر ذره بین ببریم.

انواع دوربین های مورد استفاده و مشخصات کلیدی

در سیستم های نظارت جاده ای، معمولاً از چندین نوع دوربین به صورت ترکیبی استفاده می شود:

1. دوربین های ثابت (Fixed Cameras): این دوربین ها که معمولاً از نوع Bullet یا Box هستند، برای پوشش یک نمای ثابت و مشخص (مثلاً یک پیچ خطرناک یا ورودی یک تونل) استفاده می شوند. زاویه دید آن ها پس از نصب تغییر نمی کند.
2. دوربین های گردان (PTZ Cameras): این دوربین ها (Pan-Tilt-Zoom) به اپراتورها در مرکز کنترل اجازه می دهند تا دوربین را به صورت افقی (Pan) و عمودی (Tilt) بچرخانند و بر روی نقاط مورد نظر زوم کنند. این دوربین ها برای نظارت بر یک محدوده وسیع، دنبال کردن یک رویداد خاص (مانند تصادف) و مشاهده جزئیات از فاصله دور بسیار کارآمد هستند.
3. دوربین های حرارتی (Thermal Cameras): در شرایط دید بسیار کم (شب، مه غلیظ، طوفان شن)، دوربین های عادی کارایی خود را از دست می دهند. دوربین های حرارتی با تشخیص تفاوت دمای اجسام (مثلاً دمای موتور خودرو در مقابل سطح سرد جاده)، تصویری واضح از وضعیت ترافیک ارائه می دهند. این دوربین ها در گردنه های برفی و مسیرهای مه گیر حیاتی هستند.

چه مشخصات فنی برای این دوربین ها اهمیت دارد؟

• استاندارد حفاظتی (IP Rating): این دوربین ها باید حداقل دارای استاندارد IP66 یا IP67 باشند تا در برابر نفوذ گرد و غبار و آب مقاوم باشند.
• محدوده دمای کاری: باید بتوانند در گستره دمایی وسیعی، از منفی ۴۰ تا مثبت ۷۰ درجه سانتی گراد، بدون اختلال کار کنند.
• قابلیت WDR (Wide Dynamic Range): برای مدیریت صحنه هایی با کنتراست نوری بالا (مانند ورودی تونل که داخل تاریک و بیرون روشن است)، این قابلیت ضروری است تا تمام جزئیات تصویر واضح باشد.
• فشرده سازی تصویر: استفاده از استانداردهای فشرده سازی مدرن مانند H.265 یا H.265+ برای کاهش حجم تصاویر و بهینه سازی مصرف پهنای باند شبکه، یک الزام است.
• قابلیت های هوشمند داخلی (On-board Analytics): دوربین های جدیدتر، مجهز به پردازنده هایی هستند که می توانند تحلیل های اولیه را روی خود دوربین انجام دهند (Edge Computing). مثلاً تشخیص توقف غیرمجاز، حرکت در مسیر مخالف یا شمارش خودروها. این کار بار پردازشی را از روی سرورهای مرکزی برمی دارد.

چالش های نگهداری و پایداری تصاویر

تأمین پایداری (Uptime) ۹۹.۹٪ برای چنین شبکه گسترده ای، یک چالش مهندسی عظیم است.

• تأمین برق: بسیاری از دوربین ها در نقاطی نصب شده اند که دسترسی به شبکه برق شهری وجود ندارد. در این موارد از پنل های خورشیدی به همراه باتری های پشتیبان قدرتمند استفاده می شود. طراحی سیستم برق باید به گونه ای باشد که در چندین روز ابری متوالی نیز انرژی دوربین تأمین شود.
• خرابی های فیزیکی: تصادفات، سرقت، خرابکاری (Vandalism) و شرایط جوی شدید (صاعقه، طوفان) می توانند به دوربین ها و دکل های آن ها آسیب برسانند. تیم های نگهداری و راهداری باید به سرعت برای تعمیر یا تعویض این تجهیزات اقدام کنند.
• تمیز کردن لنز: گرد و خاک، باران، برف و حتی حشرات می توانند لنز دوربین را کثیف کرده و کیفیت تصویر را به شدت کاهش دهند. برخی دوربین های پیشرفته مجهز به برف پاک کن های کوچک هستند، اما در اکثر موارد، نیاز به تمیزکاری دوره ای توسط نیروی انسانی است.
• تنظیم و کالیبراسیون: با گذشت زمان، فوکوس دوربین یا جهت گیری آن ممکن است به دلیل لرزش های ناشی از باد و تردد خودروهای سنگین، از تنظیم خارج شود. کالیبراسیون دوره ای برای حفظ کیفیت تصاویر ضروری است.

این چالش ها نشان می دهد که هزینه های عملیاتی و نگهداری (Opex) چنین سیستمی، بخش قابل توجهی از بودجه کل پروژه را تشکیل می دهد و صرفاً خرید و نصب اولیه (Capex) کافی نیست.

جدول مشخصات فنی نمونه برای یک دوربین PTZ جاده ای

مشخصه فنی	مقدار پیشنهادی	اهمیت در سیستم ۱۴۱
رزولوشن	4MP (2560×1440) یا بالاتر	وضوح بالا برای تشخیص جزئیات در فواصل دور (زوم)
زوم اپتیکال	30x یا بالاتر	قابلیت مشاهده پلاک خودروها یا جزئیات یک حادثه از فاصله چند صد متری
دید در شب (IR)	برد مؤثر ۲۰۰ متر یا بیشتر	نظارت مؤثر در تاریکی مطلق شب
استاندارد حفاظتی	IP67	مقاومت کامل در برابر آب و گرد و غبار شدید جاده ای
استاندارد ضدخرابکاری	IK10	مقاومت بالا در برابر ضربات فیزیکی و خرابکاری
پروتکل های شبکه	ONVIF Profile S/G/T	سازگاری با انواع نرم افزارهای مدیریت تصویر (VMS) و ضبط کننده ها (NVR)

ادغام سامانه پلاک خوان (ANPR/LPR) با زیرساخت ۱۴۱

تا اینجا در مورد وضعیت راههای کشور دوربین ۱۴۱ به عنوان یک سیستم نظارتی و اطلاع رسانی صحبت کردیم. اما پتانسیل واقعی این زیرساخت زمانی آزاد می شود که آن را با فناوری های پیشرفته تری مانند نرم افزارهای پلاک خوان (ANPR/LPR) ترکیب کنیم. اینجاست که تخصص شرکت هایی مانند شرکت شهاب به میدان می آید و می تواند ارزش افزوده ای فوق العاده خلق کند.

ادغام LPR با سامانه ۱۴۱، این سیستم را از یک ناظر منفعل به یک ابزار مدیریت ترافیک فعال و هوشمند تبدیل می کند. به جای اینکه فقط ببینیم ترافیک سنگین است، می توانیم بفهمیم “چرا” سنگین است، “چه” خودروهایی در آن نقش دارند و “چگونه” می توان آن را مدیریت کرد.

کاربردهای ترافیکی: فراتر از ثبت تخلف

وقتی صحبت از پلاک خوانی در جاده می شود، اولین چیزی که به ذهن می رسد، دوربین های ثبت سرعت غیرمجاز است. اما کاربردهای ترافیکی آن بسیار گسترده تر است:

• محاسبه زمان سفر دقیق (Accurate Travel Time): با نصب دوربین های پلاک خوان در ابتدا و انتهای یک مسیر (مثلاً یک بزرگراه)، سیستم می تواند با خواندن پلاک یک خودرو در نقطه A و سپس در نقطه B، زمان دقیق سفر بین این دو نقطه را محاسبه کند. با تجمیع داده های هزاران خودرو، می توان زمان سفر میانگین را با دقتی بسیار بالاتر از تخمین های مبتنی بر رنگ های ترافیکی به دست آورد. این اطلاعات برای مسیریاب ها و کاربران فوق العاده ارزشمند است.
• تحلیل مبدأ-مقصد (Origin-Destination Analysis): داده های پلاک خوانی در مقیاس بزرگ به برنامه ریزان حمل و نقل اجازه می دهد تا الگوهای واقعی سفر را تحلیل کنند. مثلاً چند درصد از خودروهایی که وارد تهران می شوند، از کدام استان ها آمده اند و مقصد نهایی آن ها کجاست؟ پاسخ به این سؤالات برای توسعه زیرساخت های جاده ای، مدیریت ترافیک شهری و برنامه ریزی حمل و نقل عمومی حیاتی است.
• مدیریت هوشمند ترافیک: در یک تقاطع یا یک بزرگراه شلوغ، سیستم می تواند با تحلیل حجم خودروهایی که از هر مسیر می آیند، فازهای چراغ راهنمایی را به صورت پویا و هوشمند تنظیم کند تا گره های ترافیکی به حداقل برسد.
• کنترل طرح های ترافیکی و محدودیت تردد: اعمال محدودیت های تردد برای خودروهای سنگین در ساعات خاص یا کنترل ورود خودروها به طرح های ترافیکی، با استفاده از سیستم پلاک خوان به صورت کاملاً خودکار و بدون نیاز به حضور فیزیکی پلیس امکان پذیر است.

چالش ها و فرصت های پیش رو از دیدگاه شرکت شهاب

ادغام یک سیستم LPR ملی با زیرساخت ۱۴۱، پروژه ای عظیم و پر از چالش است، اما فرصت های آن نیز به همان اندازه بزرگ هستند.

چالش ها:

1. دقت پلاک خوانی: نرم افزار LPR باید بتواند در شرایط مختلف (شب، روز، باران، سرعت بالا، زوایای مختلف) پلاک ها را با دقت بالای ۹۸٪ بخواند. این نیازمند الگوریتم های هوش مصنوعی و یادگیری عمیق (Deep Learning) بسیار پیشرفته است.
2. حجم عظیم داده: یک شبکه ملی پلاک خوانی، روزانه میلیاردها رکورد (پلاک، زمان، مکان) تولید می کند. پردازش، ذخیره سازی و تحلیل این حجم از Big Data نیازمند زیرساخت های سروری و پایگاه داده ای بسیار قدرتمند است.
3. حریم خصوصی: جمع آوری داده های تردد شهروندان، نگرانی های جدی در مورد حریم خصوصی ایجاد می کند. باید قوانین و پروتکل های شفاف و محکمی برای نحوه استفاده، مدت زمان نگهداری و سطوح دسترسی به این داده ها وجود داشته باشد.
4. یکپارچه سازی: دوربین های مختلف، نرم افزارهای گوناگون و پایگاه های داده متفاوت باید بتوانند با یکدیگر به صورت یکپارچه صحبت کنند. استفاده از APIهای استاندارد و پروتکل های مشترک، کلید موفقیت این پروژه است.

فرصت ها:

• ایجاد داشبوردهای تحلیلی پیشرفته: شرکت شهاب می تواند با استفاده از داده های LPR، داشبوردهای مدیریتی برای سازمان راهداری، پلیس راه و حتی شرکت های خصوصی (مانند شرکت های لجستیک) طراحی کند که تحلیل های عمیقی از الگوهای ترافیکی، گلوگاه ها و روندهای حمل و نقل ارائه دهد.
• ارائه خدمات مبتنی بر داده: اطلاعات دقیق زمان سفر، محبوب ترین مسیرها و ساعات اوج ترافیک می تواند به عنوان یک سرویس ارزشمند به کسب وکارهایی مانند اپلیکیشن های مسیریاب، شرکت های بیمه و شرکت های تبلیغاتی فروخته شود.
• بهبود ایمنی جاده ها: با تحلیل داده های پلاک خوانی و تلاقی آن با داده های تصادفات، می توان نقاط پرخطر و رفتارهای رانندگی پرریسک (مانند سرعت متوسط بسیار بالا در یک مسیر) را شناسایی و برای اصلاح آن ها برنامه ریزی کرد.

جدول پتانسیل های ادغام LPR با سامانه ۱۴۱

حوزه کاربرد	شرح پتانسیل	ذی نفعان اصلی
مدیریت ترافیک	محاسبه دقیق زمان سفر، تحلیل مبدأ-مقصد، کنترل هوشمند چراغ های راهنمایی	سازمان راهداری، شهرداری ها، پلیس راه
ایمنی جاده ها	شناسایی خودروهای با سرعت متوسط بالا، تحلیل نقاط حادثه خیز	پلیس راه، سازمان راهداری، شرکت های بیمه
امنیتی و انتظامی	ردیابی خودروهای سرقتی یا تحت تعقیب، کنترل مرزها	نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات، گمرک
اقتصادی و تجاری	ارائه داده های تحلیلی به شرکت های لجستیک، مسیریاب ها و بیمه	کسب وکارهای خصوصی، استارتاپ های حوزه حمل و نقل

این نگاه به آینده وضعیت راههای کشور دوربین ۱۴۱ نشان می دهد که این سامانه در آستانه یک جهش بزرگ قرار دارد و از یک ابزار اطلاع رسانی صرف، به یک پلتفرم هوشمند مدیریت حمل و نقل تبدیل خواهد شد.

راهنمای استفاده از سامانه ۱۴۱

اولین و اساسی ترین گام برای بهره مندی از خدمات این مرکز، آشنایی با ماهیت و کارکردهای آن است. سامانه ۱۴۱ یک پلتفرم یکپارچه اطلاع رسانی است که داده های ترافیکی و جاده ای را از سراسر کشور جمع آوری، تحلیل و در اختیار عموم مردم قرار می دهد. این اطلاعات از منابع گوناگونی مانند دوربین های نظارتی، سنسورهای شمارشگر تردد، گزارش های پلیس راه و گشت های راهداری تأمین می شود. بنابراین، داده های ارائه شده از اعتبار بالایی برخوردار هستند و می توانند مبنای تصمیم گیری برای شروع یا ادامه یک سفر باشند. هدف اصلی این مقاله، ارائه یک راهنمای استفاده از سامانه ۱۴۱ به شکلی است که حتی کاربرانی که برای اولین بار با آن مواجه می شوند، بتوانند به سادگی از آن استفاده کنند. این سامانه به سه روش اصلی قابل دسترسی است: وب سایت به نشانی www.141.ir، اپلیکیشن موبایل برای سیستم عامل های اندروید و iOS و سامانه تلفن گویای ۱۴۱. هر یک از این روش ها دارای مزایا و کاربردهای خاص خود هستند که در ادامه به تفصیل به آن ها خواهیم پرداخت. به عنوان مثال، وب سایت برای برنامه ریزی پیش از سفر و مشاهده جزئیات روی یک نمایشگر بزرگ مناسب است، در حالی که اپلیکیشن موبایل به عنوان یک همراه هوشمند در طول مسیر، قابلیت های منحصر به فردی مانند استفاده از GPS و ارسال هشدار را فراهم می کند. تلفن گویا نیز راهکاری برای مواقعی است که دسترسی به اینترنت امکان پذیر نیست. درک این تفاوت ها به شما کمک می کند تا در هر شرایطی، بهترین ابزار را برای دریافت اطلاعات انتخاب کنید.

آشنایی با قابلیت های بنیادین سامانه ۱۴۱

برای استفاده بهینه از این سامانه، لازم است با ابزارهای اصلی آن آشنا شویم. هر بخش از این پلتفرم برای پاسخ به نیازی خاص طراحی شده است و ترکیب آن ها با یکدیگر، یک دید ۳۶۰ درجه از وضعیت جاده ها به شما می دهد.

مسیریابی هوشمند و تعیین مسیر سفر بین شهری

یکی از پرکاربردترین قابلیت های سامانه، بخش مسیریابی آن است. برخلاف مسیریاب های عمومی که صرفاً کوتاه ترین یا سریع ترین مسیر را پیشنهاد می دهند، مسیریاب ۱۴۱ عوامل دیگری مانند ترافیک لحظه ای، انسدادهای موقت و شرایط خاص جاده ای را نیز در محاسبات خود لحاظ می کند. برای استفاده از این بخش، کافی است در صفحه اصلی وب سایت یا اپلیکیشن، مبدأ و مقصد خود را وارد کنید. سامانه به سرعت چندین مسیر پیشنهادی را به همراه اطلاعاتی نظیر مسافت، زمان تقریبی سفر و وضعیت ترافیکی هر مسیر نمایش می دهد.

ویژگی های کلیدی بخش مسیریابی:

• افزودن مقصدهای میانی: اگر قصد دارید در طول سفر خود در شهرهای مختلفی توقف کنید، می توانید آن ها را به عنوان ایستگاه های میانی به مسیر خود اضافه کنید.
• نمایش دوربین های مسیر: پس از تعیین مسیر، دوربین های نظارتی موجود در طول جاده به صورت خودکار روی نقشه مشخص می شوند تا بتوانید به صورت بصری نیز وضعیت راه را بررسی کنید.
• معکوس کردن مسیر: با یک کلیک ساده می توانید جای مبدأ و مقصد را عوض کنید، قابلیتی که برای برنامه ریزی مسیر برگشت بسیار مفید است.

این ابزار نه تنها برای مسافران عادی، بلکه برای رانندگان حرفه ای و مدیران ناوگان حمل ونقل نیز یک ابزار کارآمد برای بهینه سازی مسیر و کاهش هزینه ها محسوب می شود.

نقشه ترافیکی جاده ها و مشاهده آنلاین ترافیک

نقشه ترافیکی جاده ها در سامانه ۱۴۱، تصویری زنده و پویا از جریان تردد در شریان های اصلی کشور است. این نقشه با استفاده از رنگ بندی های استاندارد، حجم ترافیک را به سادگی نمایش می دهد:

• سبز: ترافیک روان و عادی
• نارنجی: ترافیک نیمه سنگین و در حال حرکت
• قرمز: ترافیک سنگین یا توقف کامل
• قرمز تیره: ترافیک بسیار سنگین و راه بندان

این اطلاعات به صورت لحظه ای به روزرسانی می شوند و به شما اجازه می دهند تا پیش از گرفتار شدن در ترافیک های طولانی، مسیر جایگزین مناسبی را انتخاب کنید. علاوه بر ترافیک، لایه های اطلاعاتی دیگری نیز روی این نقشه قابل فعال سازی هستند که شامل موقعیت دوربین ها، انسدادها، عملیات کارگاهی، وضعیت آب وهوا و امکانات بین راهی می شود. این نقشه تعاملی به شما قدرت تحلیل و تصمیم گیری می دهد و سفر شما را از یک حرکت کورکورانه به یک برنامه دقیق و آگاهانه تبدیل می کند.

بررسی وضعیت راه های کشور با داده های لحظه ای

فراتر از نقشه و مسیریابی، سامانه ۱۴۱ یک مرکز جامع برای اطلاع از وضعیت راه های کشور است. در بخش اخبار و اطلاعیه ها، تمامی محدودیت ها، ممنوعیت ها و هشدارهای صادر شده توسط سازمان راهداری و پلیس راه به صورت رسمی منتشر می شود. به عنوان مثال، اگر به دلیل بارش برف سنگین، جاده ای مسدود شده باشد یا عملیات عمرانی در بخشی از یک محور در حال انجام باشد، جزئیات کامل آن شامل محدوده دقیق، ساعات محدودیت و مسیرهای جایگزین پیشنهادی در این بخش اعلام می گردد. توصیه می شود همیشه پیش از آغاز سفر، این بخش را به دقت مطالعه کنید، زیرا اطلاعات آن می تواند تأثیر مستقیمی بر ایمنی و زمان بندی سفر شما داشته باشد. این رویکرد پیشگیرانه، تفاوت میان یک سفر آرام و یک تجربه پردردسر را رقم می زند.

قابلیت	وب سایت (www.141.ir)	اپلیکیشن موبایل	تلفن گویا (۱۴۱)
نمایش نقشه ترافیکی	کامل با تمام جزئیات	کامل و بهینه برای موبایل	غیرقابل ارائه
مسیریابی هوشمند	بسیار دقیق و با جزئیات کامل	سریع با قابلیت GPS	محدود به اعلام مسافت
مشاهده دوربین های زنده	بله، با کیفیت بالا	بله، با مصرف اینترنت	غیرقابل ارائه
اطلاع از انسدادها	کامل با جزئیات روی نقشه	کامل با قابلیت هشدار	بله، به صورت صوتی
نیاز به اینترنت	بله	بله	خیر

دسترسی به اطلاعات جاده ای از طریق دوربین های زنده

یکی از جذاب ترین ویژگی های سامانه ۱۴۱، امکان مشاهده تصاویر لحظه ای از جاده ها است. این قابلیت به شما اجازه می دهد تا خودتان قاضی باشید و وضعیت واقعی راه را با چشمان خود ببینید.

دوربین های زنده جاده ای چگونه کار می کنند؟

دوربین های زنده جاده ای که در سراسر محورهای مواصلاتی کشور نصب شده اند، به صورت مداوم تصاویر ویدئویی یا عکس های به روز شده را به سرورهای مرکزی سامانه ۱۴۱ ارسال می کنند. با کلیک بر روی آیکون دوربین روی نقشه، می توانید آخرین تصویر ثبت شده از آن نقطه را مشاهده کنید. این تصاویر به شما کمک می کنند تا اطلاعاتی را که از روی نقشه ترافیکی دریافت کرده اید، تأیید کنید. به عنوان مثال، اگر نقشه ترافیک سنگین را نشان می دهد، با مشاهده تصویر دوربین می توانید ببینید که آیا این ترافیک ناشی از یک حادثه موقت است یا حجم بالای خودروها.

از نگاه یک متخصص سیستم های نظارتی، کیفیت و کارایی این دوربین ها به عوامل متعددی بستگی دارد. عواملی مانند رزولوشن تصویر، سرعت به روزرسانی، شرایط نوری و وضعیت آب وهوا همگی بر وضوح تصویری که شما می بینید تأثیرگذار هستند. گاهی ممکن است تصویری از یک دوربین در دسترس نباشد که این موضوع می تواند به دلیل قطعی موقت ارتباط یا عملیات تعمیر و نگهداری باشد.

“سیستم های حمل ونقل هوشمند (ITS) با ارائه اطلاعات دقیق و به موقع به کاربران، نقش اساسی در افزایش ایمنی و کارایی شبکه های حمل ونقل ایفا می کنند. سامانه هایی مانند ۱۴۱ نمونه ای موفق از به کارگیری فناوری برای خدمت به شهروندان هستند.” – برگرفته از مقالات حوزه سیستم های حمل ونقل هوشمند در ویکی پدیا

نکات فنی در تحلیل تصاویر دوربین های ۱۴۱

هنگام مشاهده تصاویر دوربین ها، به چند نکته توجه کنید. اول اینکه، این تصاویر برای نظارت کلی بر جریان ترافیک طراحی شده اند و نه برای شناسایی جزئیات دقیق مانند پلاک خودروها. دوم، شرایط جوی مانند مه، باران یا برف می تواند به شدت کیفیت تصویر را کاهش دهد. با این حال، حتی یک تصویر مه آلود نیز اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت آب وهوای آن منطقه به شما می دهد. به عنوان یک کاربر حرفه ای، می توانید با مقایسه تصاویر چندین دوربین در طول یک مسیر، یک دید کلی و جامع از شرایط پیش رو به دست آورید. این قابلیت، راهنمای استفاده از سامانه ۱۴۱ را به سطح جدیدی از کارایی می رساند و آن را از یک ابزار صرفاً اطلاع رسان به یک ابزار تحلیلی تبدیل می کند.

اپلیکیشن ۱۴۱: همراه هوشمند شما در سفر

در عصر حاضر که تلفن های هوشمند به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی ما تبدیل شده اند، ارائه خدمات در قالب اپلیکیشن یک ضرورت است. اپلیکیشن ۱۴۱ این سامانه را به شکلی بهینه سازی شده و همیشه در دسترس، به گوشی شما می آورد.

مقایسه نسخه وب و اپلیکیشن ۱۴۱

اگرچه کارکردهای اصلی هر دو نسخه وب و اپلیکیشن مشابه است، اما تفاوت های کلیدی نیز وجود دارد. نسخه وب برای برنامه ریزی های دقیق پیش از سفر و روی صفحه نمایش بزرگ ایده آل است. شما می توانید با حوصله مسیرهای مختلف را بررسی کرده و جزئیات نقشه را مشاهده کنید. در مقابل، اپلیکیشن ۱۴۱ برای استفاده در حین حرکت طراحی شده است. این اپلیکیشن با استفاده از GPS گوشی شما، موقعیت فعلی تان را به صورت خودکار روی نقشه نمایش می دهد و اطلاعات مرتبط با مسیر پیش رو را به صورت اولویت بندی شده ارائه می کند. قابلیت هایی مانند هشدارهای صوتی درباره نزدیک شدن به دوربین ها یا مناطق پرخطر، از جمله مزایای انحصاری نسخه اپلیکیشن است.

ویژگی	توضیحات	کاربرد اصلی
نقشه تعاملی	نمایش ترافیک، دوربین ها، انسدادها، آب وهوا و امکانات رفاهی.	بررسی کلی وضعیت جاده ها قبل و حین سفر.
مسیریابی	ارائه مسیر بهینه بر اساس مسافت، زمان و ترافیک لحظه ای.	انتخاب بهترین جاده برای رسیدن به مقصد.
دوربین های زنده	نمایش تصاویر به روز شده از نقاط مختلف جاده ها.	راستی آزمایی وضعیت ترافیک و شرایط جوی.
اطلاعیه های رسمی	اعلام انسدادها، محدودیت های ترافیکی و عملیات راهداری.	اطلاع از آخرین تغییرات و هشدارهای جاده ای.

راهنمای نصب و استفاده از امکانات اپلیکیشن

برای نصب اپلیکیشن ۱۴۱ می توانید به فروشگاه های معتبر اپلیکیشن مانند کافه بازار و مایکت (برای اندروید) یا اپ استور (برای iOS) مراجعه کنید. پس از نصب، با یک ثبت نام ساده می توانید از تمامی امکانات آن بهره مند شوید. یکی از قابلیت های مفید در اپلیکیشن، امکان ذخیره مسیرهای منتخب است. اگر به طور مکرر در یک مسیر خاص تردد می کنید، می توانید آن را ذخیره کرده تا هر بار برای مسیریابی مجدد، نیاز به ورود اطلاعات نداشته باشید. همچنین، در برخی نسخه ها امکان گزارش دهی توسط کاربران نیز فراهم شده است. اگر شما با یک سانحه یا یک خطر جاده ای مواجه شدید، می توانید آن را از طریق اپلیکیشن گزارش دهید تا سایر کاربران نیز از آن مطلع شوند. این قابلیت تعاملی، نقش همه کاربران را در افزایش ایمنی راه ها پررنگ تر می کند.

تلفن گویا ۱۴۱: راهکاری برای دسترسی بدون اینترنت

همیشه و همه جا دسترسی به اینترنت پرسرعت وجود ندارد، به ویژه در مناطق کوهستانی و جاده های دورافتاده. در چنین شرایطی، تلفن گویا ۱۴۱ به عنوان یک راهکار جایگزین، اطلاعات ضروری را به صورت صوتی در اختیار شما قرار می دهد.

ساختار منوهای تلفن گویا و اطلاعات قابل دریافت

با شماره گیری عدد ۱۴۱ از طریق تلفن ثابت یا همراه، به سامانه صوتی متصل می شوید. این سامانه دارای منوهای مشخصی است که شما را برای دریافت اطلاعات مورد نظرتان راهنمایی می کند. به طور معمول، ساختار منوها به شکل زیر است:

1. اطلاع از آخرین وضعیت راه ها: در این بخش می توانید با وارد کردن کد استان مورد نظر، از وضعیت کلی راه ها و محورهای اصلی آن استان مطلع شوید.
2. اعلام انسدادها و محدودیت های ترافیکی: این بخش به طور ویژه به اعلام مسیرهای مسدود یا دارای محدودیت اختصاص دارد.
3. پیش بینی وضعیت جوی جاده ها: با انتخاب این گزینه، می توانید از پیش بینی آب وهوا در محورهای مهم کشور آگاه شوید.
4. ارتباط با اپراتور: در صورتی که پاسخ سوال خود را در منوهای دیگر پیدا نکردید، می توانید برای دریافت راهنمایی بیشتر به اپراتور متصل شوید.

کد استان	نام استان	کد استان	نام استان
۰۲۱	تهران	۰۴۵	اردبیل
۰۲۶	البرز	۰۸۷	کردستان
۰۲۵	قم	۰۸۴	ایلام
۰۳۱	اصفهان	۰۷۴	کهگیلویه و بویراحمد
۰۵۱	خراسان رضوی	۰۷۷	بوشهر

چه زمانی استفاده از تلفن گویا بهترین گزینه است؟

استفاده از تلفن گویا در شرایط زیر توصیه می شود:

• عدم دسترسی به اینترنت: این اصلی ترین دلیل استفاده از این سامانه است.
• رانندگی: هنگامی که در حال رانندگی هستید و نمی توانید با گوشی خود کار کنید، استفاده از تلفن گویا (ترجیحاً از طریق هندزفری) راهکار ایمن تری است.
• نیاز به اطلاعات سریع و کلیدی: اگر فقط می خواهید بدانید که آیا یک جاده خاص باز است یا خیر، تلفن گویا سریع ترین راه برای دریافت پاسخ است.

این سامانه صوتی، یک نمونه کلاسیک از دسترس پذیری خدمات برای همگان است و نشان می دهد که راهنمای استفاده از سامانه ۱۴۱ تنها به ابزارهای دیجیتال مدرن محدود نمی شود.

اطلاع از محدودیت ها: انسداد جاده ها و پیش بینی ها

بخشی از یک سفر هوشمندانه، آگاهی از موانع و محدودیت های احتمالی است. سامانه ۱۴۱ ابزارهای دقیقی برای این منظور در اختیار شما قرار می دهد.

چگونگی اطلاع از انسداد جاده ها به صورت آنی

انسداد جاده ها می تواند به دلایل مختلفی از جمله حوادث رانندگی، عملیات عمرانی، شرایط نامساعد جوی (برف، سیل، طوفان) یا محدودیت های ترافیکی ویژه رخ دهد. سامانه ۱۴۱ این اطلاعات را به چند روش در اختیار شما قرار می دهد:

• نقشه آنلاین: مسیرهای مسدود با رنگ و علامت مشخصی روی نقشه نمایش داده می شوند. با کلیک روی آن می توانید علت و مدت زمان تقریبی انسداد را مشاهده کنید.
• بخش اطلاعیه ها: جزئیات کامل تمامی انسدادها به همراه مسیرهای جایگزین در این بخش به صورت متنی اعلام می شود.
• اپلیکیشن موبایل: در صورتی که در حال حرکت به سمت یک مسیر مسدود باشید، اپلیکیشن می تواند هشدارهای لازم را به شما بدهد.

بررسی این اطلاعات پیش از حرکت، یک اقدام ضروری است که می تواند شما را از ساعت ها سرگردانی در جاده نجات دهد.

بررسی وضعیت جاده ها در سه روز آینده

یکی از قابلیت های کمتر شناخته شده اما بسیار مفید سامانه ۱۴۱، ارائه پیش بینی وضعیت جوی جاده ها است. این سامانه با استفاده از داده های هواشناسی، وضعیت جاده ها در سه روز آینده را از نظر شرایط جوی پیش بینی می کند. این اطلاعات به شما کمک می کند تا برای سفر خود بهتر برنامه ریزی کنید. به عنوان مثال، اگر قصد سفر به یک منطقه کوهستانی را دارید و سامانه برای دو روز آینده بارش برف سنگین پیش بینی کرده است، می توانید سفر خود را به تعویق بیندازید یا تجهیزات لازم مانند زنجیر چرخ را به همراه داشته باشید. این نگاه آینده نگر، سطح ایمنی سفر شما را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.

فراتر از مسیریابی: امکانات بین راهی و خدمات جانبی

یک سفر خوب تنها به یک مسیر خلوت و امن خلاصه نمی شود. دسترسی به خدمات رفاهی و امکانات مورد نیاز در طول مسیر نیز به همان اندازه اهمیت دارد.

شناسایی مجتمع های رفاهی و پمپ بنزین ها

نقشه سامانه ۱۴۱ یک لایه اطلاعاتی اختصاصی برای نمایش امکانات بین راهی دارد. با فعال کردن این لایه، می توانید موقعیت دقیق موارد زیر را روی نقشه مشاهده کنید:

• پمپ های بنزین و گاز (CNG)
• مجتمع های خدمات رفاهی
• رستوران ها و استراحتگاه ها
• پارکینگ های عمومی
• پاسگاه های پلیس راه
• مراکز امداد خودرو

این قابلیت به شما کمک می کند تا توقف های خود را در طول مسیر به درستی برنامه ریزی کنید و نگران پیدا کردن سوخت یا مکانی برای استراحت نباشید. این بخش از راهنمای استفاده از سامانه ۱۴۱ به شما اطمینان می دهد که تمام نیازهای شما در طول سفر پیش بینی شده است.

ثبت و پیگیری شکایات و گزارشات مردمی

سامانه ۱۴۱ یک ابزار یک طرفه نیست. شما به عنوان یک کاربر می توانید در بهبود اطلاعات و خدمات آن نقش داشته باشید. اگر در طول سفر خود با مشکلی مواجه شدید، مانند اطلاعات نادرست روی نقشه، عدم کارکرد یک دوربین، یا یک خطر جاده ای که گزارش نشده است، می توانید از طریق بخش “ثبت شکایات” در وب سایت یا اپلیکیشن، آن را به اطلاع مسئولین برسانید. پس از ثبت گزارش، یک کد پیگیری به شما داده می شود که از طریق آن می توانید وضعیت رسیدگی به درخواست خود را دنبال کنید. این مشارکت شهروندی به پویایی و دقت هرچه بیشتر سامانه کمک شایانی می کند.

تحلیل داده های ترافیکی از نگاه یک متخصص

از دیدگاه شرکت شهاب که به صورت تخصصی در زمینه سیستم های نظارت تصویری و نرم افزارهای پلاک خوان فعالیت می کند، داده های تولید شده توسط سامانه ۱۴۱ ارزشی فراتر از یک راهنمای ساده برای مسافران دارد.

نقش داده های سامانه ۱۴۱ در مدیریت حمل و نقل

حجم عظیم داده های ترافیکی که به صورت روزانه در این سامانه جمع آوری می شود، یک منبع ارزشمند برای تحلیل الگوهای ترافیکی، شناسایی نقاط حادثه خیز و برنامه ریزی های کلان در حوزه حمل ونقل است. مدیران شهری و مسئولان راهداری می توانند با تحلیل این داده ها، تصمیمات بهتری برای احداث جاده های جدید، بهسازی مسیرهای موجود و اعمال مدیریت های ترافیکی بهینه اتخاذ کنند. در واقع، این سامانه نه تنها یک ابزار خدمت رسان به مردم است، بلکه یک زیرساخت اطلاعاتی استراتژیک برای کشور محسوب می شود.

نوع خطر جاده ای	نحوه اطلاع رسانی در سامانه ۱۴۱	اقدام پیشنهادی برای راننده
تصادف	علامت حادثه روی نقشه، اطلاعیه انسداد موقت، ترافیک سنگین ناگهانی	کاهش سرعت، رعایت فاصله طولی، انتخاب مسیر جایگزین در صورت امکان
بارش برف سنگین	اطلاعیه رسمی، تصاویر دوربین ها، پیش بینی جوی	به همراه داشتن زنجیر چرخ، اطمینان از سلامت سیستم گرمایشی خودرو
عملیات عمرانی	علامت کارگاه روی نقشه، اطلاعیه محدودیت سرعت یا مسیر	کاهش سرعت در محدوده کارگاه، توجه به علائم هشداردهنده
مه غلیظ	تصاویر مه آلود دوربین ها، پیش بینی جوی	روشن کردن چراغ های مه شکن، کاهش سرعت، حرکت با احتیاط

ارتباط داده های ترافیکی و سیستم های پلاک خوان

در سطح پیشرفته تر، داده های سامانه ۱۴۱ می توانند با سایر سیستم های هوشمند شهری و جاده ای یکپارچه شوند. به عنوان مثال، نرم افزار پلاک خوان آی پلاک که محصول تخصصی شرکت شهاب است، می تواند با تحلیل سرعت متوسط خودروها در یک مقطع، اطلاعات دقیقی از حجم و روانی ترافیک ارائه دهد. تجمیع این داده ها با اطلاعات دوربین های نظارتی سامانه ۱۴۱ می تواند به ایجاد یک سیستم مدیریت ترافیک جامع و خودکار منجر شود که قادر است به صورت هوشمند و بدون دخالت انسان، بهینه ترین الگوهای ترافیکی را پیشنهاد دهد. این همان نقطه ای است که تخصص ما در حوزه پردازش تصویر و هوش مصنوعی، با زیرساخت های ملی حمل ونقل پیوند می خورد تا آینده ای هوشمندتر و ایمن تر برای جاده های کشور رقم بزند. راهنمای استفاده از سامانه ۱۴۱ در این نگاه، تنها نقطه شروع یک تحول بزرگ در عرصه حمل ونقل هوشمند است.

پرسش و پاسخ های متداول

در این بخش به برخی از سؤالات پرتکرار کاربران و متخصصان در مورد سامانه وضعیت راههای کشور دوربین ۱۴۱ پاسخ می دهیم.

چرا گاهی تصاویر دوربین های ۱۴۱ در دسترس نیست یا قدیمی است؟

این مشکل می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. شایع ترین دلایل عبارتند از: قطع ارتباط شبکه در آن نقطه (به دلیل مشکلات فنی یا شرایط جوی)، قطع برق دوربین و تمام شدن شارژ باتری های پشتیبان، نیاز دوربین به تعمیر یا نگهداری و یا ترافیک بالای سرورهای مرکز که باعث کندی در به روزرسانی تصاویر می شود. تیم های فنی به طور مداوم در حال رفع این مشکلات هستند.

آیا می توانم به ویدئوی زنده دوربین های ۱۴۱ دسترسی داشته باشم؟

خیر. به دلایل امنیتی و همچنین محدودیت های پهنای باند، دسترسی عمومی تنها به چند فریم عکس از دقایق اخیر محدود شده است. پخش ویدئوی زنده هزاران دوربین به صورت عمومی، نیازمند زیرساخت شبکه ای بسیار عظیم و پرهزینه است و بار سنگینی را به سرورها تحمیل می کند. دسترسی به ویدئوی زنده تنها برای اپراتورهای مراکز مدیریت راه امکان پذیر است.

اطلاعات ترافیکی سامانه ۱۴۱ هر چند وقت یک بار به روز می شود؟

اطلاعات سامانه ۱۴۱ از منابع مختلفی تأمین می شود و دوره به روزرسانی آن ها متفاوت است:

• تصاویر دوربین ها: معمولاً هر ۵ تا ۱۵ دقیقه یک بار به روز می شوند.
• نقشه گرافیکی ترافیک: این نقشه که از داده های ترددشمارها تغذیه می شود، تقریباً به صورت “برخط” (Real-time) و با تأخیری چند دقیقه ای به روز می شود.
• اطلاعیه های انسداد و حوادث: این موارد به محض دریافت و تأیید توسط مرکز، بلافاصله در تمام کانال ها منتشر می شوند.

دقت مسیریابی سامانه ۱۴۱ چقدر است؟

مسیریابی سامانه ۱۴۱ (چه در بخش گویا و چه در وب سایت و اپلیکیشن) بر اساس کوتاه ترین یا سریع ترین مسیرهای استاندارد و تعریف شده در نقشه های کشور است. این مسیریابی بسیار دقیق است، اما ممکن است مسیرهای محلی یا میان برهای بسیار جدید را در بر نگیرد. برای مسیریابی پویا و لحظه ای بر اساس ترافیک، استفاده از اپلیکیشن های تخصصی مسیریابی که از داده های ترافیکی زنده استفاده می کنند، توصیه می شود.

آیا سامانه ۱۴۱ در تمام جاده های روستایی نیز فعال است؟

خیر. پوشش دوربین ها و ترددشمارهای سامانه ۱۴۱ عمدتاً بر روی محورهای اصلی، شریانی، بزرگراه ها و جاده های ترانزیتی کشور متمرکز است. پوشش تمام جاده های فرعی و روستایی با توجه به گستردگی کشور، فعلاً امکان پذیر و مقرون به صرفه نیست. با این حال، اطلاعات مربوط به انسدادهای ناشی از حوادث طبیعی (مانند سیل یا بارش سنگین برف) برای این محورها نیز از طریق گزارش های راهداری و پلیس راه در سامانه اعلام می شود.

تفاوت بین ترددشمار و دوربین نظارتی در سامانه ۱۴۱ چیست؟

این دو، دو نوع سنسور متفاوت برای جمع آوری داده هستند.

• ترددشمار (Traffic Counter): دستگاه هایی هستند که معمولاً به صورت حلقه های مغناطیسی در کف جاده یا سنسورهای راداری در کنار جاده نصب می شوند و وظیفه اصلی آن ها شمارش تعداد خودروهای عبوری، طبقه بندی آن ها (سبک، سنگین) و اندازه گیری سرعت آن هاست. این دستگاه ها “داده” تولید می کنند.
• دوربین نظارتی (Surveillance Camera): این دوربین ها “تصویر” تولید می کنند. اپراتور انسانی یا الگوریتم هوشمند با دیدن تصویر می تواند وضعیت را به صورت کیفی تحلیل کند (مثلاً علت ترافیک، نوع حادثه و غیره). این دو سیستم مکمل یکدیگر هستند؛ ترددشمار حجم و سرعت را به صورت کمی اعلام می کند و دوربین، علت و کیفیت وضعیت را به صورت بصری نشان می دهد.

چگونه می توانم از طریق سامانه ۱۴۱ شکایت یا پیشنهادی ثبت کنم؟

سامانه ۱۴۱ چندین راه برای دریافت نظرات کاربران در نظر گرفته است. شما می توانید از طریق تماس با شماره ۱۴۱ و انتخاب گزینه مربوط به ثبت انتقادات و پیشنهادات، یا از طریق صندوق پیامکی به شماره ۲۰۰۰۱۴۱ نظرات، شکایات (مثلاً از عملکرد اتوبوس های بین شهری) و پیشنهادات خود را برای بهبود عملکرد راه ها و خدمات جاده ای ثبت کنید.

آیا اطلاعات سامانه ۱۴۱ برای کارهای تحقیقاتی و دانشگاهی قابل استفاده است؟

بله. داده های ترافیکی جمع آوری شده توسط سامانه ۱۴۱ (البته به صورت ناشناس و تجمیعی برای حفظ حریم خصوصی) یک منبع بسیار ارزشمند برای محققان رشته های مهندسی حمل و نقل، برنامه ریزی شهری و علوم داده است. مراکز تحقیقاتی و دانشگاه ها می توانند طی تفاهم نامه هایی با سازمان راهداری، به این داده ها برای انجام پروژه های پژوهشی دسترسی پیدا کنند.

آینده وضعیت راههای کشور دوربین ۱۴۱ به کدام سمت می رود؟

آینده این سامانه در گرو سه فناوری کلیدی است: هوش مصنوعی (AI) برای تحلیل پیش بینی کننده ترافیک و تشخیص خودکار حوادث از روی تصاویر، اینترنت اشیاء (IoT) برای اتصال خودروها به زیرساخت جاده (V2I) و دریافت و ارسال اطلاعات لحظه ای، و ادغام گسترده با سیستم های پلاک خوان (LPR) برای مدیریت فعال و هوشمند ترافیک. سامانه ۱۴۱ از یک سیستم اطلاع رسان به یک “مغز متفکر حمل و نقل” تبدیل خواهد شد.

آیا شرکت شهاب در زمینه سامانه های نظارت جاده ای فعالیتی دارد؟

شرکت شهاب به عنوان پیشرو در زمینه نرم افزارهای پلاک خوان و تحلیل تصویر، تخصص بالایی در پردازش تصاویر ترافیکی و استخراج داده های هوشمند از آن ها دارد. راهکارهای ما می تواند به عنوان یک لایه هوشمند بر روی زیرساخت دوربین های موجود مانند سامانه ۱۴۱ قرار گیرد و قابلیت های تحلیلی، مدیریتی و امنیتی آن را به شکل چشمگیری افزایش دهد. برای اطلاعات بیشتر در مورد راهکارهای پلاک خوان ما می توانید به وب سایت ما مراجعه کنید.

آیا استفاده از خدمات سامانه ۱۴۱ هزینه دارد؟

خیر، تمامی خدمات ارائه شده در وب‌سایت، اپلیکیشن و تلفن گویای ۱۴۱ کاملاً رایگان است.

اطلاعات و تصاویر دوربین‌های ۱۴۱ هر چند وقت یکبار به‌روز می‌شوند؟

تصاویر دوربین‌های زنده جاده‌ای معمولاً هر ۵ تا ۱۵ دقیقه یکبار به‌روزرسانی می‌شوند. اطلاعات ترافیکی و انسدادها نیز به محض دریافت، بر روی سامانه اعمال می‌گردند.

چگونه می‌توانم وضعیت یک جاده خاص (مثلا تهران-شمال) را بررسی کنم؟

شما می‌توانید از طریق بخش «مسیریابی» با تعیین مبدا و مقصد، یا با انتخاب استان‌های مازندران و تهران در بخش «دوربین‌ها» و «نقشه ترافیک»، به طور مشخص وضعیت این محور را بررسی کنید.

آیا امکان مشاهده وضعیت راه‌ها برای چند روز آینده وجود دارد؟

بله، در بخش «شرایط جوی راه‌ها» می‌توانید پیش‌بینی وضعیت آب و هوای جاده‌های کشور را برای ۷۲ ساعت آینده مشاهده کنید. این اطلاعات به شما در برنامه‌ریزی بهتر سفر کمک شایانی می‌کند.

تفاوت دوربین‌های ۱۴۱ با دوربین‌های ترافیکی داخل شهری چیست؟

دوربین‌های راهداری ۱۴۱ بر روی جاده‌های برون‌شهری و محورهای مواصلاتی بین شهرها تمرکز دارند و توسط سازمان راهداری مدیریت می‌شوند. در حالی که دوربین‌های ترافیکی داخل شهرها (مانند دوربین‌های راهنمایی و رانندگی تهران) توسط شهرداری‌ها و پلیس راهور برای کنترل ترافیک شهری نصب و مدیریت می‌شوند.

نتیجه گیری

سفر ما در دنیای پیچیده و گسترده وضعیت راههای کشور دوربین ۱۴۱ به پایان رسید. دیدیم که این سامانه بسیار فراتر از چند تصویر ثابت در یک اپلیکیشن است؛ این یک اکوسیستم عظیم ملی، متشکل از هزاران دوربین مقاوم، شبکه های ارتباطی پیچیده، سرورهای قدرتمند و نرم افزارهای هوشمند است که با هدف افزایش ایمنی و آسایش سفرهای جاده ای فعالیت می کند.

ما از اجزای مختلف آن، از سامانه گویای تلفنی گرفته تا اپلیکیشن پیشرفته موبایل، پرده برداری کردیم. به دنیای فنی دوربین های جاده ای سرک کشیدیم و چالش های طاقت فرسای نگهداری از آن ها در شرایط سخت محیطی را بررسی کردیم. اما مهم تر از همه، نگاهی به آینده انداختیم؛ آینده ای که در آن، ادغام فناوری پلاک خوانی (LPR) با این زیرساخت، انقلابی در مدیریت هوشمند ترافیک، افزایش ایمنی و تحلیل الگوهای حمل و نقل ایجاد خواهد کرد.

برای شما به عنوان یک متخصص در حوزه نظارت تصویری، کنترل تردد و سیستم های امنیتی، سامانه ۱۴۱ نه تنها یک ابزار کاربردی، بلکه یک مطالعه موردی فوق العاده از یک پروژه VMS و ITS (سیستم حمل و نقل هوشمند) در مقیاس ملی است. چالش ها و فرصت های نهفته در آن، می تواند الهام بخش نوآوری ها و راهکارهای جدیدی در کسب وکار شما باشد. داده های این سامانه، گنجینه ای ارزشمند برای تحلیل و برنامه ریزی است و فناوری هایی که شما هر روز با آن سر و کار دارید، کلید شکوفایی پتانسیل کامل این گنجینه است. وضعیت راههای کشور دوربین ۱۴۱ یک نمونه عالی از این است که چگونه فناوری نظارت تصویری می تواند مستقیماً بر کیفیت زندگی میلیون ها نفر تأثیر مثبت بگذارد.

شرکت شهاب به عنوان بزرگترین مرجع تخصصی در زمینه دوربین های پلاک خوان و نرم افزارهای تشخیص پلاک، مفتخر است که دانش و تخصص خود را برای تحلیل و ارتقای چنین سیستم های ملی به کار گیرد. ما صمیمانه از همراهی شما تا پایان این مقاله سپاسگزاریم و امیدواریم که این تحلیل جامع، دیدگاه جدیدی نسبت به زیرساخت های فناورانه کشورمان به شما داده باشد.